Classics Tip
Kwaidan R2 (Uk Import) - Kobayashi, MasakiReleasedatum: 29 mei 2006
De afgelopen jaren maakte het westen kennis met oogstrelende visuele gruwelhoogstandjes uit voornamelijk Japan. De visuele blauwdruk voor werken als Ringu, Ju-On en Kairo gaat voor een deel terug op de Japanse mythen, sagen en toneelcultuur. Het theatrale aspect gaat deels terug op de Kabuki, een traditionele vorm van theater waarin de karakters zich presenteerden in fel beschilderde gezichten en maskers. Die aanpak vond ook zijn weg naar de film. De combinatie van een theatrale setting en decor met als inzet een reeks spookachtige verhalen bereikte in 1964 een vroeg hoogtepunt met het onvolprezen Kwaidan van Masaki Kobayashi. In Japan zelf heet de film overigens Kaidan maar dat is een semantische kwestie die we hier verder niet uit de doeken zullen doen. De Japanse griezelfilm van de jaren zestig gaf uiting aan een drietal zeer hoogstaande werken. Naast Kwaidan uit 1964 zagen we in het zelfde jaar Kaneto Shindo’s sfeervolle Onibaba, in 1968 gevolgd door Shindo’s Kuroneko. Het waren drie films die behoorden tot het ‘Kaidan Eiga’ genre, spookverhalen tegen een historische achtergrond die zich meestal baseerden op volksverhalen en legenden of Kabuki toneelstukken. Masaki Kobayashi baseerde zijn breed uitgemeten meesterwerk op de verhalen van schrijver Lafcadio Hearn (1850-1904), een in Griekenland geboren journalistieke globetrotter uit een Griekse moeder en een Ierse vader die uiteindelijk na vele omzwervingen het Japanse staatsburgerschap zou aannemen. Zijn levensverhaal is al een film waard en vormt ongetwijfeld een inspiratiebron voor zijn verhalen. In Japan huwde hij immers Setsu Koizumi, een dochter uit een traditionele samoeraifamilie die berooid door haar eerste man was achtergelaten. Een element dat in Kwaidan het verhaal van ijskoude wraak wordt in The Black Hair. Kwaidan ofwel Spookverhaal is opgebouwd uit vier verhalen: The Black Hair; The Woman of the Snow; Hoichi, the Earless; en In a Cup of Tea. " De vier verhalen draaien om wraak, noodlot en de sterfelijke mens die zich tegenover bovennatuurlijke zaken gesteld ziet. Wat direct opvalt aan Kwaidan is dat de film helemaal in een studio opgenomen is met prachtige, abstracte en surrealistisch werkende, handgeschilderde sets en decors. Het geeft een toneelmatige indruk met een knipoog naar de oude kabuki voorstellingen. Naast de verbluffende vormgeving worden ook de oren gestreeld met bijzonder doeltreffende geluidseffecten waar zelfs het hedendaagse Industrial Light and Magic nog een puntje aan kan zuigen. Ze zijn ongetwijfeld een inspiratiebron geweest voor Takashi Shimizu’s Ju-On (The Grudge) en Hideo Nakato’s Ringu films. Kwaidan beschikt over een cinematografische grootsheid die slechts zelden wordt bereikt en is een film die niet vergeten mag worden. Ook anno 2006 is Kwaidan een meesterwerk dat een hypnotiserende werking heeft en ondanks zijn massieve lengte van 183 minuten boeit vanaf de eerste beelden die zich aan ons ontvouwen. Daarbij is het wel zaak dat je openstaat voor de oosterse wijze van acteren die hier nog eens een extra dimensie krijgt door de theatrale setting en decors. Kwaidan was en is meer dan ooit tevoren een belangrijke film. Hij was de aanstichter van een filmische ontwikkeling die in het nieuwe millennium pas tot werkelijke internationale bloei komt door de stroom aan kwalitatief beduidend mindere maar meer toegankelijke werken van Nakata en Shimizu. Maar zij vormen dan weer een mooie opstap naar Kwaidan. Constant Hoogenbosch ©Movie Machine 2006
DVD Extra's:
Originele Japanse trailers. 40-pagina tellend boekje.
Classics Tip Archief
